Singapore en Borneo!

(Geschreven door Walter)

Singapore

We komen ’s avonds pas aan in Singapore, maar merken direct grote verschillen: Alles is hier een stuk duurder, openbaar vervoer is erg goed en rijdt weliswaar op tijd, de wegen zijn mooi en nieuw, het is erg schoon op straat en er zijn bijna geen scooters. Daartegenover staat dat je wel veel mensen met stepjes ziet (ja, zelfs volwassen mannen in pak haha). Best een interessant contrast met Indonesië en even leuk ter afwisseling!

Na een snel ontbijt in ons hostel beginnen we met lopen. Ons hostel bevindt zich in Little India, dus we wandelen eerst door deze wijk. Vervolgens lopen we door Chinatown en Little Arab en bezoeken we de Masjid Sultan moskee en de National Gallery (museum). Het is erg heet in Singapore en zo’n koel museum is dan echt heerlijk om even af te koelen. Vanaf de bovenste verdieping heb je bovendien een heel mooi uitzicht over Singapore! Verder bezoeken we het Merlion (standbeeld), lunchen we bij een food court en bewonderen we het bekende Marina Bay Sands Hotel. Als de avond valt bezoeken we twee lichtshows: bij Gardens of the Bay (zie video's) en bij het Marina Bay Sands hotel. Allebei heel indrukwekkend om te zien! Een top afsluiting van een erg hete, maar leuke dag.

De volgende ochtend pakken we de metro naar de Botanische tuinen. Het is er enorm groot en mooi, maar helaas komen we midden in een tropische bui terecht die pas na 2 uur ophoudt. Zo valt ons plan voor de rest van de dag letterlijk in het water… Gelukkig hebben we gister al veel gezien tijdens het wandelen. De rest van de dag brengen we door in de vele shopping malls die Singapore rijk is. Verder doen we niet zoveel meer die dag, want we moeten vroeg naar bed voor onze vlucht naar Kuching (Maleisisch Borneo) morgenochtend.

Singapore is een hele fijne plek! Het is er erg schoon, de mensen spreken goed Engels, er is opvallend weinig verkeer en veel attracties in de stad zijn gratis. Een enorm verschil met de plekken waar wij zijn geweest in Indonesië (veel afval, nauwelijks Engels en een stuk armer). Juist het grote contrast vinden wij leuk om te zien en stiekem ook wel even een welkome verandering.

Kuching

Voordat we vliegen hebben we nog even tijd om Singapore Airport te ontdekken. Eén van de beste vliegvelden waar wij geweest zijn! Zo zijn er onder andere hele bloementuinen, een bioscoop en een game-ruimte te vinden. Ook staan er overal massagestoelen waar je een gratis voetmassage kan krijgen. Aangekomen in Kuching checken we in bij het hostel en merken we direct dat we hier goed zitten. Het hostel is schoon en er heerst een relaxte sfeer. Daarnaast ligt er op loopafstand een goedkoop eettentje waar ze de meest heerlijke lokale gerechten klaarmaken. Kuching staat bekend als de kattenstad. Dat is goed te merken, want overal kom je kattenstandbeelden tegen. In de avond ontmoeten we een Italiaanse en een Braziliaanse vrouw (allebei 45+) en besluiten we om samen met hen de volgende dag naar het Bako National Park te gaan.

Bako National Park

Om 8.00 uur pakken we de bus en vervolgens de boot naar het park. We betalen onze bootbestuurder iets meer zodat hij ons een aantal strandjes en de pinacles (mooie rotsformaties) laat zien. We zien al direct twee varanen en een makaak lopen, leuke binnenkomer!

We verblijven één nacht in het National Park. Eigenlijk wilden we hier twee nachten slapen, maar onze 4-persoons dorm is niet bepaald fijn. Het is er vies, benauwd en er hangt een hele vieze geur… Ik krijg er al gauw de kriebels van en gelukkig is Aine zo meelevend ingesteld dat we besluiten om de volgende dag alweer te gaan. Maar eerst nog genieten van het park zelf! Voordat we beginnen met wandelen, eten we nog wat bij de plaatselijke kantine van het park. Zodra we beginnen aan de wandeling merken we dat elke stap die we zetten zwaarder en zwaarder wordt. De luchtvochtigheid is hier echt ongekend hoog. Desondanks is de wandelroute erg leuk want we zien slangen, termieten, een familie Silver Leaf apen, grote krabben, een bronskleurige salamander en een prachtig verlaten strandje. Daar ontdekken we ook nog mudskippers, een soort kruising tussen een vis en een gekko (zie video's). Zodra we teruglopen naar het hoofdkwartier van het park zien we opeens baardzwijnen lopen. Wat een aparte beesten zijn dat zeg!  

Zodra het begint te schemeren, gaan we er nog een keer op uit in de hoop neusapen te zien. De neusapen zijn namelijk de reden van ons bezoek aan dit park. We lopen door het regenwoud en horen van alles, maar zien helaas niets.. Als we al een beetje de moed hebben opgegeven, zien we opeens een neusaap zitten in de bosjes, direct aan het strand! Als we dichterbij komen zien we opeens nog meer neusapen om hem heen zitten, missie geslaagd (zie video's)! De mannetjes herken je trouwens aan de enorme neus en dikke buik. Ook maken ze echt een heel vreemd grommend geluid. Het mooie aan de omgeving is dat het regenwoud direct grenst aan het stand, waar toevallig een hele mooie zonsondergang bezig is. Al met al prijzen we ons weer even gelukkig dat we dit allemaal kunnen doen.

Nadat het avondeten, beginnen we in de avond aan de night-walk. Samen met wat andere reizigers lopen we in het pikdonker, dus de zaklampen komen goed van pas. We zien voornamelijk grote insecten zoals spinnen, enorme kakkerlakken, wandelende takken, kikkers en een schorpioen. Ik denk niet dat ik hier snel met mijn familie terug hoef te komen… 😊

Aine besluit de volgende ochtend vroeg nog een keer op pad te gaan om de neusapen te spotten. Ik lig nog te lekker en besluit om deze keer te skippen. Als Aine terugkomt heeft ze veel neusapen en behaarde zwijnen gespot. Ook weet ze te vertellen dat er een boom is waar twee slangen zich in bevinden, die vaak wekenlang op dezelfde plek blijven zitten. Snel gaan we kijken en ja hoor, ze zitten er nog! We moeten wel oppassen, want de slangen zijn behoorlijk giftig dus we willen niet gebeten worden. We maken een wandeling met een Nederlandse jongen die we hebben ontmoet en gaan daarna met z’n drieën wat eten bij de kantine. Zodra we zitten te eten, horen we opeens allerlei geluiden in de bosjes. Aine gaat gelijk een kijkje nemen. Wat ze niet weet is dat ik door blijf eten en er genoeg neusapen vlak voor mijn neus een kijkje komen nemen. Wat een grappige beesten blijven dit! Na het ontbijt keren we terug naar Kuching en zijn we maar al te blij als we weer in het schone en comfortabele hostel aankomen, haha.

Kuching

Vanuit Kuching pakken we de bus naar het Semenggoh opvangpark voor orang-oetans. Twee keer per dag worden de dieren gevoed en daar kun je als toerist bij zijn. De apen zijn geheel wild, dus het is maar de vraag of ze zich, zeker tijdens het fruitseizoen, zullen laten zien. Wij hebben geluk want we zien er in totaal acht voorbij komen, inclusief een baby. Ondanks dat wij fan zijn van wild life spotten, is dit een beetje te toeristisch voor ons. De rest van de dag doen we lekker rustig aan.

  ​  

Voor de volgende dag huren we een scooter en rijden naar het Kubah National Park. Hier wandelen we een uur, maar net voordat we de waterval bereiken begint het keihard te regenen… Gelukkig is er een afdakje waar we kunnen schuilen. Picknicken in de stromende regen, middenin het regenwoud, heeft natuurlijk ook iets gaafs. Zodra de regen is opgehouden lopen we verder naar de waterval. Uiteraard zijn we helemaal alleen, want wie gaat er nou door de stromende regen lopen. Helaas kunnen we door de vele regenval niet meer zwemmen, want er is een te sterke stroming ontstaan. Verder winkelen we wat in Kuching en eten we weer bij ons favoriete eettentje. ’s Avonds gaan we naar een soort game-hall waar we een potje poolen en basketballen. Morgen staat er een binnenlandse vlucht op de planning naar Miri, aangezien dit net zo goedkoop is als de busrit. Het scheelt ons alleen wel 15 uur opgevouwen zitten in de bus!

Miri

Aangekomen in Miri winkelen we wat en maken onze planning voor de volgende dag. De volgende dag gaan we namelijk naar het Lambir Hills National Park. We wandelen door het park en zien mooie verlaten watervallen, waar we zelfs kunnen zwemmen. Eindelijk! Het water is heerlijk verkoelend, maar als Aine in haar grote teen wordt geknepen door een klein krabbetje, rent ze snel weer het water uit, haha! Verder is Miri geen noemenswaardige stad en besluiten we de volgende dag om alweer door te reizen naar onze volgende bestemming: Brunei.

Brunei

De busrit van 4 uur naar de hoofdstad van Brunei, Bandar Seri Begawan, verloopt soepel. Brunei is een vreemde eend in vergelijking met de omliggende landen in Azië. Het voelt namelijk alsof we in Dubai, of een of ander land in het Midden Oosten zijn beland. Het land is grotendeels Islamitisch en overal rijden duren auto’s rond op mooie nieuwe wegen. Erg apart om mee te maken. Wat we van tevoren niet wisten is dat op vrijdag hier alles tussen 12.00 en 14.00 gesloten is vanwege het grote vrijdaggebed (vrijdag is hier een weekenddag). Normaal gesproken is er altijd nog wel een lokaal tentje of een verdwaalde KFC open, maar hier is echt alles dicht. We hebben allebei al sinds 06.00 niks meer gegeten dus hebben behoorlijk wat trek, maar moeten nog even geduld hebben. We besluiten alvast naar ons hostel te lopen, ruim 3 km verderop. In de brandende hitte lopen we met al onze tassen, erg vermoeiend! Lopen daar doen ze niet aan hier (vrijwel iedereen heeft een auto), dus er zijn geen voetpaden waardoor wij over de snelweg moeten lopen, haha! Als we over de helft zijn en midden op de weg staan om over te steken, stopt er opeens een random auto die vraagt of we een lift nodig hebben. Daar zeggen we natuurlijk geen nee tegen! Aangekomen bij ons hostel eten we snel wat (instant noodles) en bezoeken vervolgens de Jame’Asr Hassanil Bolkiah Moskee, erg mooi! Later op de avond gaan we naar de night market, waar je voor weinig geld heerlijk kunt eten.

Samen met Rene, een Duitse jongen uit onze dorm, gaan we de volgende dag op pad. Eerst weer naar de moskee waar we gister ook waren. Toen mochten we namelijk niet naar binnen (op vrijdag is de moskee dicht voor bezoekers), maar vandaag mag dat wel. Wel moeten we allemaal een lang zwart gewaad aan. De moskee is enorm en ontzettend mooi. Ze hebben zelfs een roltrap! Ook worden we binnen gevraagd bij een dienst die op dat moment bezig is. Zodra wij de zaal binnenlopen worden we wel wat gek aangekeken. Blijkbaar gebeurt dit niet zo vaak haha. Na de nodige foto’s en selfies tijdens de dienst gaan we door naar de volgende attractie: het Royal Regalia Museum. Dit museum gaat eigenlijk alleen maar over de kroning van de Sultan en de vele cadeaus die hij van andere landen heeft gekregen. De Sultan is hier ontzettend belangrijk, maar voor ons is het niet heel interessant. Samen met Rene proberen we cadeaus uit Nederland of Duitsland te vinden om het leuk te houden. Van Duitsland vinden we wel wat, maar cadeaus uit Nederland zitten er niet tussen. Gelukkig is het gratis en staat de airco hard aan, dus waarom ook niet he.

Na het museum lunchen we wat en gaan we door naar de volgende indrukwekkende moskee, namelijk de Sultan Omar Ali Saifuddien moskee. Ook weer erg mooi, alleen mogen we hier maar een klein stukje van de binnenkant bekijken. Als laatste lopen we langs de waterkant. Al gauw komt er een man naar ons toe gelopen om te vragen of we een boottochtje willen doen over de rivier. Na wat onderhandelen stappen we in de boot en al gauw zien we krokodillen en heel veel neusapen (wel van een behoorlijke afstand). Verder zien we nog het authentieke waterdorpje, waar alle huizen op palen staan. Het schijnt dat de mensen hier 50 jaar geleden allemaal zo leefden, nog voordat de olie werd ontdekt. Een erg groot contrast met de rest van de moderne stad. In de avond gaan weer naar de night market met Rene.  

Na twee dagen Brunei hebben we wel weer genoeg gezien en besluiten de bus naar de Kota Kinabalu te pakken. Makkelijker gezegd dan gedaan, want vanwege bezoek van de sultan is de hele stad afgezet. Het lukt ons daardoor niet om naar het busstation te komen en even weten we ons geen raad. Maar dan komt onze redder in nood naar ons toe, een grote man in Bob Marley kostuum die zegt dat hij voor de busmaatschappij werkt. Even hebben we onze bedenkingen hierover, maar al snel geloven we hem. Hij vertelt ons dat we met de lokale bus naar de grens met Maleisië moeten gaan, waar de grote bus op ons zal staan te wachten. Al met al een beetje chaotisch, maar we hebben geen andere keus dan hem te vertrouwen. Gelukkig staat de bus ons echt op te wachten en komt het allemaal goed. In de bus ontmoeten we trouwens nog een mede reiziger, Ella, die verrekt dichtbij blijkt te wonen, namelijk ook in Den Hoorn. Veel toevalligger dan dit gaat het niet snel worden! Ik was al mensen uit Schipluiden en De Lier tegengekomen tijdens onze reis, maar iemand uit Den Hoorn nog niet. Kleine wereld is het toch!

De busrit vanuit Brunei terug naar Maleisie is trouwens behoorlijk interessant te noemen, aangezien we in totaal 8 stempels krijgen in ons paspoort, en dat in één dag! Dat komt doordat het land Brunei een aparte vorm heeft (Google maar). Onze route ziet er dus als volgt uit: Brunei uit, Maleisië in, Maleisië uit, Brunei in, Brunei uit, Maleisië in en dan krijg je ook nog twee stempels omdat je de Malesisiche provincie Sarawak verlaat en Sabah, een andere Maleisische provincie, ingaat. Volg je het nog..? Elke keer als we net weer lekker zitten in de bus, moeten we er alweer uit voor de volgende stempel, haha. Als we na alle grensovergangen eindelijk aankomen in Kota Kinabalu, gaan we samen met Ella naar een hostel. ’s Avonds lopen we nog wat over de night market voordat we heerlijk snel in slaap vallen.

Kota Kinabalu

Kota Kinabalu (KK) is de hoofdstad van de noordelijke provincie Sabah en tevens de grootste stad in de omgeving. Er is hier ook weer veel te doen in de omgeving, maar omdat we niet meer alle tijd van de wereld hebben moeten we kiezen. De eerste dag gaan we samen met Ella op pad en lopen we door de stad en de bijbehorende attracties. Zo bezoeken we onder andere de kloktoren en meerdere musea (Science Museum, Railroad Museum en Sabah State Museum). Tevens bezoeken we nog een Heritage Village en de Masjid Negeri Sabah Mosque. Aine en Ella moeten voor deze moskee niet alleen een lang gewaad aan, maar ook zelfs een hoofddoek op doen! Dat moet natuurlijk wel even op de foto gezet worden, haha!  

De tweede dag in KK gaan we met z’n tweeën op pad richting Manukan, een van de eilanden voor de kust. Deze eilanden maken deel uit van de TARP-eilanden (Tunku Abdul Rahman National Park). Van tevoren lezen we dat er veel Chinezen zijn én er veel afval rondzwerft in zee. Dat eerste valt gelukkig mee, die komen hier namelijk voornamelijk om te snorkelen. Wij houden het bij zonnen, aangezien de onderwaterwereld hier niet geweldig schijnt te zijn. Het is een redelijk mooi strand met lekker verkoelend water, waar helaas wel inderdaad behoorlijk wat afval in drijft… We zonnen wat en picknicken op het strand, relaxt dagje zo! In de namiddag nemen we boot terug naar het vaste land en zien we in de verte de zware onweersbuien al naderen (zoals elke dag eigenlijk). Om alvast in de Mexico stemming te komen besluiten we om bij de Mexicaan te gaan eten, dan maar even een keer niet budget.

   ​

Kinabalu National Park

De volgende dag besluiten we om KK te verlaten voor de volgende bestemming. Om 7:00 uur pakken we een mini-van die ons in 3 uurtjes naar de voet van het Kinabalu National Park brengt. Dit is een NP met een hoge berg die je kunt beklimmen. Helaas kost het beklimmen van deze berg honderden euro’s en slaan wij dus even over. Gelukkig kun je rondom de voet van de berg ook prima wandelen, dus dat is wat wij gaan doen.

We logeren bij Jungle Jack’s, een hostel dat 50 meter voor de ingang van het park ligt. Alle maaltijden zitten bij het verblijf inbegrepen. Geen overbodige luxe, want er zijn amper eetgelegenheden in de buurt. Jack, de eigenaar, is een interessante man die vroeger kok is geweest. Dit vinden wij natuurlijk totaal niet erg want we krijgen de lekkerste lokalen gerechten voorgeschoteld. Als we na de lunch willen beginnen met onze wandeltocht begint het opeens te regenen. Nadat ons verteld is dat het hier elke dag regent, besluiten we om af te zien van ons plan en vandaag even te gaan niksen. Morgenvroeg proberen we het nog een keer, dan is de kans op droog weer een stuk groter.

In de avond wordt er een familiediner gemaakt waarbij alle gasten (maar vier anderen) aansluiten en opscheppen. We kletsen wat met de andere reizigers en leren voorzichtig onze eerste woordjes in het Spaans van een meisje uit Barcelona. Het diner is weer heerlijk; rijst met pompoen, aubergine, morning glory, een frisse salade, kip en als toetje bananenbrood! Ook vertelt Jack ons vol passie en frustratie over de verkiezingen die op dat moment bezig zijn. Leuk weetje: iedereen die hier stemt moet één vinger in een bepaald soort hardnekkige inkt dopen zodat ze niet nog een keer kunnen gaan stemmen.

De volgende ochtend lopen we in alle vroegte al het park binnen en krijgen we een kaart van de parkwachter met alle paden die we kunnen lopen. Al snel blijkt dat er een aantal paden zijn gesloten vanwege heftige aardverschuivingen de afgelopen tijd. Zo ook het pad met uitzicht op de berg, het pad waar wij eigenlijk voor kwamen… Na deze domper wandelen we wat door de bossen en besluiten we om een bezoekje te brengen aan de Botanische tuin. Hier zijn veel planten en bloemen te vinden, die alleen in Borneo voorkomen.

    ​

In de middag nemen we de bus naar onze volgende bestemming, Sandakan. Hier vinden we snel een fijn hostel en rusten we wat uit voor de rest van de dag. We hebben nog een paar dagen over op Borneo en beide willen we graag nog een meerdaagse riviercruise doen in Sukau. Omdat dit een piepklein dorpje is in ‘the middle of nowhere’ gaat er helaas geen bus die kant op. Een taxi is iets te duur voor ons, maar gelukkig vindt Aine via via op het internet een telefoonnummer van een man die zegt dat hij elke dag heen en weer rijdt en personen mee kan nemen. Zo gezegd, zo gedaan.

Sukau

De volgende dag komen we al vroeg aan in Sukau. De familie van de homestay staat ons al op te wachten op het moment dat wij de mini-van verlaten. Deze familie is enigszins bekend aangezien ze David Attenborough hebben begeleid tijdens het filmen voor Planet Earth. Wij zijn allebei fan van zijn programma’s, dus willen maar al te graag met hen de rivier op om wilde dieren te spotten. Maar nog even geduld, want eerst moeten we met een klein bootje naar de overkant van de rivier om bij de homestay te komen. Het verblijf is heel basic, maar hier waren we al enigszins op voorbereid. Er is overdag geen elektriciteit en het water wat uit de kranen komt, komt regelrecht uit de rivier (bruin dus). Komende twee dagen slaan we de douche dus maar even over en wassen we ons als echte backpackers met baby-doekjes, haha!

Van 16:00-18:00 gaan we met een gids op pad in ons privé-bootje. Recht tegenover onze guesthouse varen we een smalle zijtak van de rivier in en binnen 10 minuten zien we al veel wild life, waaronder orang-oetans, makaken, neusapen en veel mooi grote vogels. Echt een hele mooie boottocht!

Bij terugkomst in ons verblijf raken we aan de praat met Frank, de enige andere gast van de homestay. Frank is een Hongaarse man van 72 jaar die in Canada woont. Hij is in zijn eentje op pad hier en vertelt ons over de boottocht die hij van plan is morgen te gaan maken. Hij wilt namelijk de Borneo dwergolifanten zien (een soort die alleen voorkomt op Borneo) en wij worden eigenlijk ook wel benieuwd hiernaar. Het was de bedoeling om hier maar één nacht te blijven en dan weer terug te keren naar Sandakan, maar deze kans willen we niet laten gaan. We besluiten daarom nog een nacht bij te boeken en de volgende dag, samen met Frank (en gids natuurlijk), op pad te gaan.

Deze boottocht duurt een stuk langer dan die van gister, namelijk 6 uur aangezien we verder de rivier op moeten. Voordat we de olifanten spotten steekt er nog een familie wilde zwijnen de rivier over. Erg grappig om deze beesten zo te zien zwemmen. Er wordt ons verteld dat deze beesten het favoriete voedsel zijn voor de vele krokodillen die in de rivier zitten. We zien dan ook meerdere krokodillen rondzwemmen. Naast krokodillen zien we onwijs veel verschillende soort neushoornvogels, neusapen, makaken en silver leaf monkeys.

        ​   ​    ​

De gidsen moeten aan de hand van sporen zoeken, uitvinden waar de olifanten zijn en dat duurt nog best een tijdje. Zo stoppen we meerdere keren op de rivierbanken om voetsporen te zoeken of om te luisteren of we in de verte olifanten horen. Op deze manier komen we steeds dichterbij en na twee uur duiken de eerste olifanten in de bosjes naast de rivier op! Iedereen is direct enthousiast en de camera’s maken overuren. Het is gaaf om de olifanten zo in het wild te zien, maar al snel komen er twee andere boten met toeristen die ons spoor hebben gevolgd en zijn we niet meer de enige. Als we een uurtje hebben rondgedobberd over de rivier en veel olifanten in de bosjes hebben gespot, besluiten we dat het tijd is om terug te gaan naar onze homestay. Dit duurt immers ook nog een uur of twee. Als we na een paar minuten terugvaren de bocht om komen, zien we opeens twee olifanten net uit de rivier klimmen en in volle glorie het land opkomen om door de modder te rollen. Wat een gave beelden leveren dit op zeg en wij zijn de enige die dit meemaken! Eén olifant duikt al snel de bosjes in, maar de andere olifant vindt het allemaal wel prima en neemt nog lekker een aantal duiken in de rivier. Zo kunnen we hem nog een tijdje volgen (zie video's). Naderhand beseffen we ons heel goed wat voor een geluk we hebben dat we dit mee hebben kunnen maken en stiekem is dit dé highlight van onze Borneo trip. 

Sandakan

Nadat we gisteren hebben genoten van alle wilde dieren en natuur die Borneo te bieden heeft, wordt het vandaag weer tijd om terug te keren naar de realiteit. We ontbijten nog snel om 06:00 met noodles in sojasaus en springen de mini-van in. Terug naar ons hostel met airco, wat een genot haha! De rest van de dag maken we alvast een planning voor het vaste land van Maleisië, want morgen staat namelijk de vlucht naar Kuala Lumpur op de planning.

De natuur en alle wilde dieren waren echt fantastisch op Borneo, maar toch viel de rest van Borneo een klein beetje tegen. Misschien hadden we te hoge verwachtingen of hoopten we stiekem dat het vergelijkbaar zou zijn met Sumatra. Borneo is echter stukken meer ontwikkeld dan Sumatra, zeker wat betreft de steden. Daarnaast zijn alle busritten behoorlijk saai, aangezien je letterlijk alleen maar palmolie-plantages ziet (heel zonde en jammer voor alle wilde dieren). Ook hebben we veel dingen moeten laten op Borneo omdat het gewoon teveel geld kost (bijvoorbeeld de Kinabalu berg en Mulu National Park). Borneo is denk ik geschikter voor mensen die niet low-budget hoeven te reizen!